1. Doanh nghiệp EPE là gì?
Để hiểu đúng bản chất của loại hình này, cần bắt đầu từ khái niệm và những đặc trưng pháp lý tạo nên cơ chế hoạt động riêng của doanh nghiệp chế xuất.
1. Khái niệm:
Doanh nghiệp EPE (Export Processing Enterprise) là doanh nghiệp chuyên sản xuất hàng hóa để xuất khẩu, hoạt động trong khu chế xuất, khu công nghiệp hoặc khu kinh tế và được hưởng các ưu đãi đặc thù về thuế – hải quan – quản lý. Căn cứ pháp lý: Khoản 21, Điều 2, Nghị định 35/2022/NĐ-CP.
2. Đặc điểm pháp lý của doanh nghiệp EPE:
Trước khi đi vào danh sách đặc điểm, cần hiểu rằng EPE được vận hành như một “vùng lãnh thổ hải quan riêng” trong phạm vi khu công nghiệp. Điều này tạo ra sự khác biệt căn bản giữa EPE với doanh nghiệp thông thường. Cụ thể sau đây là các đặc điểm pháp lý của doanh nghiệp EPE:
- 100% hàng hóa sản xuất phải xuất khẩu, chỉ được tiêu thụ nội địa trong trường hợp đặc biệt được cấp phép.
- Có hàng rào kỹ thuật – hải quan riêng để kiểm soát xuất nhập khẩu.
- Có thể là doanh nghiệp FDI hoặc doanh nghiệp Việt Nam, miễn đáp ứng điều kiện xuất khẩu.
- Được hưởng ưu đãi thuế, hải quan và thủ tục hành chính theo cơ chế riêng biệt của khu chế xuất.
Doanh nghiệp EPE hoạt động như một khu vực hải quan riêng trong KCN, với cơ chế pháp lý tách biệt và nhiều ưu đãi đặc thù
2. Điều kiện và quy trình để trở thành doanh nghiệp EPE
Để được công nhận và hoạt động hợp pháp với mô hình doanh nghiệp chế xuất (EPE), các doanh nghiệp cần đáp ứng đầy đủ những điều kiện pháp lý, đầu tư và vận hành theo quy định hiện hành.
2.1 Điều kiện trở thành doanh nghiệp EPE
Để được công nhận là doanh nghiệp chế xuất và hoạt động hợp pháp, nhà máy cần đáp ứng nhiều điều kiện về địa điểm, pháp lý, hồ sơ và cơ sở hạ tầng.
Địa điểm kinh doanh
- Doanh nghiệp EPE bắt buộc phải đặt trong khu chế xuất hoặc khu công nghiệp có quy hoạch riêng dành cho doanh nghiệp chế xuất.
- Quy định này nhằm đảm bảo sự quản lý chặt chẽ của cơ quan hải quan và thuế quan, thuận tiện cho việc kiểm soát xuất nhập khẩu hàng hóa.
Ngành nghề hoạt động
- Doanh nghiệp EPE tập trung vào sản xuất hàng hóa phục vụ xuất khẩu, không hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ (trừ trường hợp có giấy phép đặc biệt từ cơ quan chức năng).
- Các ngành nghề phổ biến: sản xuất điện tử, dệt may, gia công chế biến, lắp ráp linh kiện, v.v.
- Nếu có hoạt động tiêu thụ trong nước, doanh nghiệp phải tuân thủ tỷ lệ nội địa hóa và quy định hải quan liên quan.
Mục đích và phạm vi hoạt động
- Doanh nghiệp cần phải cam kết chỉ sản xuất hàng hóa xuất khẩu, không kinh doanh trong nội địa nếu chưa được cấp phép.
- Các hoạt động như kho hàng, nhân sự, logistic và kiểm soát vật tư phải tuân theo cơ chế riêng của khu chế xuất.
- Nếu có nhu cầu bán nội địa, doanh nghiệp phải thực hiện đầy đủ thủ tục hải quan và thuế.
Yêu cầu về vốn đầu tư
- Doanh nghiệp phải có vốn đầu tư tối thiểu đáp ứng quy định của Luật Đầu tư.
- Mức vốn cụ thể phụ thuộc vào ngành nghề và quy mô dự án.
- Đối với doanh nghiệp nhỏ, có thể tận dụng các chương trình hỗ trợ tài chính hoặc ưu đãi đầu tư trong khu chế xuất để khắc phục hạn chế về vốn.
Văn bản điều lệ doanh nghiệp
- Điều lệ doanh nghiệp EPE phải bao gồm:
+ Tên doanh nghiệp, ngành nghề kinh doanh, vốn điều lệ.
+ Quyền và nghĩa vụ của cổ đông.
+ Cơ cấu tổ chức và quy định phân chia lợi nhuận.
+ Phạm vi và phương thức hoạt động trong khu chế xuất.
- Văn bản điều lệ phải được công chứng và nộp kèm hồ sơ đăng ký kinh doanh.
Danh sách cổ đông sáng lập
- Hồ sơ phải có danh sách cổ đông sáng lập kèm thông tin:
+ Tên, địa chỉ, quốc tịch.
+ Tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ.
+ Quyền và nghĩa vụ của từng cổ đông.
+ Quy định về chuyển nhượng cổ phần.
- Tất cả thông tin cần được xác minh và công chứng trước khi nộp hồ sơ.
Yêu cầu về môi trường
- Doanh nghiệp EPE phải đảm bảo hoạt động không gây ô nhiễm môi trường.
- Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) là điều kiện bắt buộc trước khi vận hành.
- Việc tuân thủ tiêu chuẩn môi trường giúp doanh nghiệp đủ điều kiện hoạt động bền vững trong khu chế xuất.
2.2 Quy trình thành lập doanh nghiệp EPE
Việc thành lập doanh nghiệp chế xuất (EPE) đòi hỏi doanh nghiệp tuân thủ một quy trình pháp lý rõ ràng và có trình tự cụ thể. Các bước thực hiện bao gồm:
1. Chuẩn bị hồ sơ
Doanh nghiệp cần chuẩn bị hồ sơ pháp lý, điều lệ, danh sách cổ đông và ngành nghề dự kiến hoạt động. Đây là bước quyết định chất lượng hồ sơ.
2. Đăng ký kinh doanh
Nộp hồ sơ tại Sở Kế hoạch và Đầu tư để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp phù hợp với mô hình EPE.
3. Xin cấp giấy phép đầu tư
Trường hợp có vốn nước ngoài, doanh nghiệp cần thực hiện thủ tục xin Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và được cơ quan có thẩm quyền thẩm định dự án.
4. Phê duyệt và cấp chứng nhận EPE
Sau khi hồ sơ được thẩm định, cơ quan quản lý khu chế xuất hoặc khu công nghiệp sẽ ra quyết định phê duyệt dự án và cấp giấy chứng nhận doanh nghiệp chế xuất (EPE).
5. Đăng ký mã số thuế và tài khoản ngân hàng
Doanh nghiệp tiến hành đăng ký mã số thuế, mở tài khoản ngân hàng để phục vụ hoạt động tài chính và giao dịch quốc tế.
6. Hoàn thiện thủ tục pháp lý
Thực hiện công chứng, chứng thực các văn bản cần thiết và hoàn tất quy trình đăng ký trước khi đi vào hoạt động chính thức.
Khi hoàn tất đầy đủ các bước trên, doanh nghiệp EPE sẽ được công nhận hợp pháp và hưởng các chính sách ưu đãi đặc thù về thuế, hải quan và đầu tư từ Nhà nước.
Điều kiện và quy trình thành lập doanh nghiệp EPE yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hồ sơ, pháp lý và hạ tầng
3. So sánh doanh nghiệp EPE với doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa
Trước khi lựa chọn mô hình doanh nghiệp phù hợp, việc nắm rõ sự khác biệt giữa EPE, FDI thông thường và doanh nghiệp nội địa là rất quan trọng. Bảng dưới đây sẽ giúp minh họa rõ ràng nhất các khác biệt này, đồng thời làm nổi bật những đặc điểm riêng biệt của EPE so với các loại hình doanh nghiệp khác.
Bảng so sánh doanh nghiệp EPE với doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa
| Yếu tố | Doanh nghiệp EPE | Doanh nghiệp FDI thông thường | Doanh nghiệp nội địa |
| Thị trường tiêu thụ | 100% xuất khẩu | Xuất khẩu & nội địa | Nội địa là chủ yếu |
| Chính sách thuế | Miễn thuế nhập khẩu, VAT 0% | Theo từng mặt hàng | Theo quy định trong nước |
| Khu vực hoạt động | Trong khu chế xuất hoặc KCN có hạ tầng riêng | Mọi KCN | Trong nước |
| Kiểm soát hải quan | Có hàng rào hải quan riêng | Không yêu cầu | Không yêu cầu |
Doanh nghiệp EPE có đặc điểm nổi bật là hướng hoàn toàn ra xuất khẩu, được hưởng ưu đãi thuế và hải quan đặc biệt, đồng thời hoạt động trong khu chế xuất tách biệt. Trong khi đó, doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa chủ yếu phục vụ thị trường trong nước, tuân thủ chính sách thuế và quản lý hải quan thông thường.
So sánh toàn diện giữa EPE – FDI thông thường – doanh nghiệp nội địa giúp nhà đầu tư chọn mô hình phù hợp
4. Ưu đãi dành cho doanh nghiệp EPE
Doanh nghiệp chế xuất (EPE) là loại hình đặc thù trong hệ thống doanh nghiệp Việt Nam, được Nhà nước áp dụng nhiều chính sách ưu tiên nhằm thúc đẩy sản xuất – xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài. Các ưu đãi dành cho doanh nghiệp EPE được thể hiện rõ qua hai nhóm chính: ưu đãi về thuế và hỗ trợ hành chính.
4.1. Ưu đãi về thuế
Các doanh nghiệp EPE được hưởng nhiều chính sách thuế ưu đãi nhằm giảm chi phí đầu vào và tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế:
- Miễn thuế nhập khẩu đối với nguyên vật liệu, linh kiện, máy móc và thiết bị phục vụ sản xuất hàng xuất khẩu.
- Áp dụng thuế suất 0% cho hàng hóa xuất khẩu ra thị trường nước ngoài.
- Miễn hoặc giảm thuế thu nhập doanh nghiệp trong một số năm đầu hoạt động (theo quy định hiện hành đối với từng khu vực hoặc loại hình dự án).
Những chính sách này giúp doanh nghiệp chế xuất tối ưu chi phí vận hành, mở rộng sản xuất và gia tăng khả năng tái đầu tư.
4.2. Hỗ trợ hành chính và thủ tục
Ngoài ưu đãi về thuế, doanh nghiệp EPE còn được hưởng cơ chế quản lý hành chính thuận lợi, tạo điều kiện cho hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra nhanh chóng và minh bạch:
- Rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa, nhờ cơ chế kiểm soát hải quan riêng dành cho khu chế xuất.
- Hỗ trợ xử lý và đăng ký thủ tục hành chính nhanh, đặc biệt trong các quy trình cấp phép, xác nhận hồ sơ và quản lý xuất nhập khẩu.
Nhờ các ưu đãi này, doanh nghiệp chế xuất có thể rút ngắn thời gian triển khai sản xuất, tiết kiệm chi phí vận hành và tăng khả năng hội nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Doanh nghiệp EPE được hưởng ưu đãi mạnh về thuế, hải quan và thủ tục xuất nhập khẩu
5. Lưu ý khi chọn khu công nghiệp cho doanh nghiệp EPE
Không phải khu công nghiệp nào cũng đáp ứng được yêu cầu đặc thù của mô hình doanh nghiệp chế xuất (EPE). Việc lựa chọn địa điểm không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất mà còn quyết định khả năng hưởng ưu đãi thuế, hải quan và vận hành logistics. Do đó, doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố sau:
- Có hàng rào hải quan hoặc khu riêng biệt: Điều này giúp đảm bảo kiểm soát hàng hóa xuất – nhập khẩu theo cơ chế EPE.
- Hệ thống logistics – kho vận đạt chuẩn xuất khẩu: Hỗ trợ lưu trữ, vận chuyển và khai báo hải quan nhanh chóng.
- Hạ tầng điện – nước – xử lý chất thải ổn định: Giúp doanh nghiệp đảm bảo sản xuất liên tục và tuân thủ tiêu chuẩn môi trường.
- Khu công nghiệp cung cấp dịch vụ hỗ trợ EPE: Điều này giúp doanh nghiệp thực hiện thủ tục pháp lý, hải quan và vận hành thuận tiện hơn.
- Kết nối giao thông thuận lợi: Tiếp cận cảng biển, sân bay và đường cao tốc giúp tạo điều kiện đưa nguyên liệu vào và xuất hàng ra cảng biển, sân bay, giúp chuỗi cung ứng vận hành hiệu quả.
Những doanh nghiệp EPE thành công tại Việt Nam
Những thành công đã được minh chứng qua nhiều tập đoàn FDI đang vận hành mô hình EPE tại Việt Nam. Đây là tín hiệu rõ ràng về tiềm năng và hiệu quả của loại hình này.
- Samsung Electronics Vietnam hoạt động theo mô hình EPE tại Bắc Ninh và Thái Nguyên, trở thành trung tâm sản xuất điện thoại thông minh lớn nhất thế giới nhờ tận dụng ưu đãi thuế và quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả trong khu chế xuất.
- Intel Products Vietnam vận hành nhà máy tại Khu công nghệ cao TP.HCM và đạt lợi thế lớn nhờ các chính sách thuế ưu đãi, hạ tầng logistics hiện đại, giúp xuất khẩu linh kiện và sản phẩm nhanh chóng ra thị trường quốc tế.
- Canon Vietnam khai thác cơ sở hạ tầng hiện đại tại Khu công nghiệp Thăng Long, nhờ đó doanh nghiệp có thể kiểm soát tốt chuỗi cung ứng, tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao hiệu quả xuất khẩu sang nhiều thị trường.
Lựa chọn KCN phù hợp quyết định khả năng hưởng ưu đãi và hiệu quả vận hành của doanh nghiệp EPE
6. ROX iPark – Hệ sinh thái hoàn chỉnh cho doanh nghiệp EPE
ROX iPark định hướng xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp khép kín, nơi mọi yếu tố hạ tầng và dịch vụ đều được thiết kế để đáp ứng trọn vẹn nhu cầu vận hành của doanh nghiệp EPE. Khu công nghiệp phát triển theo mô hình hiện đại, tích hợp đầy đủ các nền tảng kỹ thuật và tiện ích nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vận hành nhà máy xuất khẩu ổn định và hiệu quả.
- Hạ tầng đồng bộ: Hệ thống điện, nước, viễn thông, logistics và xử lý chất thải được quy hoạch thống nhất, đảm bảo hoạt động sản xuất luôn thông suốt.
- Khu vực logistics nội khu, hỗ trợ thủ tục hải quan & xuất khẩu: Hệ thống logistics nội khu được bố trí khoa học, hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện thủ tục hải quan, lưu kho và xuất khẩu nhanh chóng, giảm thời gian lưu chuyển hàng hóa.
- Thiết kế linh hoạt cho mô hình nhà máy EPE: Thiết kế mặt bằng và mô hình nhà xưởng tại ROX iPark linh hoạt, phù hợp cho các doanh nghiệp EPE triển khai dây chuyền theo chuẩn quốc tế.
- Kết nối thuận tiện với cảng biển, sân bay, cao tốc quốc gia: Khu công nghiệp do ROX iPark phát triển còn có lợi thế lớn về kết nối khi nằm gần cảng biển, sân bay và cao tốc quốc gia. Điều này giúp chuỗi cung ứng doanh nghiệp vận hành liền mạch từ nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm xuất khẩu.
- Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp 24/7 – tư vấn pháp lý, thủ tục EPE: Doanh nghiệp hợp tác cùng ROX iPark sẽ được hỗ trợ 24/7 thông qua hệ thống dịch vụ chuyên nghiệp. Trong đó bao gồm tư vấn pháp lý, hướng dẫn thủ tục EPE và các nhu cầu vận hành thực tế.
Nhờ đó, ROX iPark trở thành khu công nghiệp thế hệ mới, hội tụ ba yếu tố: sinh thái – thông minh – kết nối toàn cầu, sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp EPE trong hành trình mở rộng sản xuất tại Việt Nam.
ROX iPark mang đến hệ sinh thái công nghiệp hiện đại, tối ưu cho doanh nghiệp EPE mở rộng sản xuất
Mô hình doanh nghiệp EPE là lựa chọn tối ưu cho các nhà máy xuất khẩu khi giúp tiết kiệm chi phí, tận dụng ưu đãi thuế và nâng cao hiệu quả vận hành. ROX iPark cung cấp khu công nghiệp hạ tầng đạt chuẩn, hệ thống logistics hoàn chỉnh và dịch vụ pháp lý trọn gói, hỗ trợ doanh nghiệp vận hành nhà máy xuất khẩu một cách bền vững và an toàn.
Liên hệ ROX iPark để được tư vấn chi tiết về quỹ đất, nhà xưởng và giải pháp hạ tầng phù hợp cho doanh nghiệp EPE.
Hotline: +84971 375 888 hoặc +84981 873 666
Địa chỉ: ROX Tower, Tầng 21, 54A Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam